Kosningastefna Pírata 2021 - Sjávarútvegur

Sjávarauðlindin er sameiginleg og ævarandi eign íslensku þjóðarinnar. Enginn getur fengið fiskveiðiheimildir, eða réttindi tengd þeim, til eignar eða varanlegra afnota og aldrei má selja þær eða veðsetja. Þjóðin skal njóta auðlindarentu af sjávarútvegsauðlindinni. Tryggja þarf jafnræði í aðgengi að tímabundnum fiskveiðiheimildum, nauðsynlega nýliðun í greininni í gegnum uppboð veiðiheimilda og frjálsar handfæraveiðar.

Við Píratar viljum sjálfbæran sjávarútveg, öflugar rannsóknir og eftirlit. Mikilvægt er að skýr lína sé dregin í stjórnkerfinu á milli rannsókna á náttúruauðlindum, ákvarðana um nýtingu og eftirlits. Fiskveiðistjórnun má ekki verða fórnarlamb úreltrar stjórnsýslu eða pólitískrar baráttu um verkefni einstakra ráðuneyta. Við viljum fjölbreytt útgerðarform og sjávarútvegsfyrirtæki í stað samþjöppunar og einsleitni. Sjávarútvegur er grundvöllur byggðar um land allt og því verðum við standa vörð um lífríki hafsins. Nýting auðlindarinnar skal grundvallast á vísindalegum rannsóknum.

Vinsamlegast sendið spurningar hingað: piratar@piratar.is

Nánar

• Eignarhald
• Tímabundin nýtingarleyfi & auðlindarentan til þjóðarinnar
• Allur afli á markað
• Frjálsar handfæraveiðar
• Sjálfbærni, gagnsæi og eftirlit
• Réttindi sjómanna

Eignarhald

Við viljum aðkveðið sé á um með skýrum hætti í stjórnarskrá að íslenska þjóðin sé réttmætur eigandi sjávarauðlindarinnar og enginn geti hagnýtt sér hana án þess að þjóðin njóti sanngjarnrar auðlindarentu. Ákvæði frumvarps stjórnlagaráðs til stjórnskipunarlaga verði því efnislega tekið upp í stjórnarskrá en upphaf þess er svohljóðandi: „Auðlindir í náttúru Íslands, sem ekki eru í einkaeigu, eru sameiginleg og ævarandi eign þjóðarinnar. Enginn getur fengið auðlindirnar, eða réttindi tengd þeim, til eignar eða varanlegra afnota og aldrei má selja þær eða veðsetja.”

Tímabundin nýtingarleyfi & auðlindarentan til þjóðarinnar

Við viljum að íslenska ríkið bjóði upp aflaheimildir til leigu á opnum markaði fyrir hönd eiganda auðlindarinnar, íslensku þjóðarinnar. Aflaheimildir skulu vera tímabundnar og leigugjald þeirra renna að fullu til réttmæts eiganda auðlindarinnar í samræmi við. 34. gr. í tillögum stjórnlagaráðs að nýrri stjórnarskrá.

Allur afli á markað

Allur afli skal upphaflega fara í gegnum innlendan fiskmarkað. Útgerðir með eigin vinnslu og/eða sölufyrirtæki hérlendis eða erlendis, útgerðum með vinnslu um borð o.fl. verði gert skylt að tryggja fyrstu viðkomu afla á innlendum markaði til að fá fram eðlilegt markaðsverð á öllu sjávarfangi. Þetta bætir hag sjómanna og gerir sjálfstæðum fiskframleiðendum kleift að útvega hráefni. Þetta tryggir gagnsæi í viðskiptum með sjávarútvegsafurðir og aðgengi allra fyrirtækja sem vilja vinna og þróa fiskafurðir. Þetta leiðir til meiri nýsköpunar í matvælaframleiðslu og eflir lítil og meðalstór fyrirtæki um land allt.

Frjálsar handfæraveiðar

Við ætlum að gera handfæraveiðar frjálsar öllum þeim sem þær vilja stunda til atvinnu. Ein kennitala verði afmörkuð við einn handfærabát, tekið verði tillit til tengdra aðila og gripið til fleiri aðgerða til að girða fyrir misnotkun á frjálsum handfæraveiðum, þannig að einn aðili eða tengdir aðilar geti ekki gert út fjölda handfærabáta. Þetta verði gert í áföngum. Handfæraveiðar eru umhverfisvænar og fara vel með hafsbotninn. Veiðigeta takmarkast af tíðarfari og smæð báta. Við viljum stefna að rafvæðingu smábátaflotans við Íslandsstrendur.

Sjálfbærni, gagnsæi og eftirlit

Við viljum tryggja sjálfbærar veiðar með vísindalegri ráðgjöf. Það þarf að koma í veg fyrir pólitísk afskipti af rannsóknum, veiðiráðgjöf og eftirliti. Þá þarf einnig að koma í veg fyrir að hafrannsóknir, vísindaleg veiðiráðgjöf, framkvæmd og eftirlit með sjávarútvegi séu á sömu hendi innan atvinnuvegaráðuneytisins. Tryggja þarf gagnsæi í störfum Hafrannsóknastofnunar, nægt fjármagn til hafrannsókna og efla rannsóknir á sviði veiðiaðferða og veiðarfæra. Við viljum tryggja sjálfstæði og faglega starfsemi eftirlitsaðila eins og Fiskistofu og Landhelgisgæslunnar. Við ætlum að efla eftirlitshlutverk Samkeppniseftirlitsins í sjávarútvegi og stórefla Landhelgisgæsluna að mannafla og búnaði til eftirlits og þjónustu við sjávarútveginn. Öll tölfræði og gögn er varða sjávarútveginn skulu vera opinber.

Réttindi sjómanna

Við ætlum að leggja niður verðlagsstofu skiptaverðs og fella úr gildi lagabókstaf henni tengdri. Píratar telja affarasælla að raunvirði afurða upp úr sjó myndist á frjálsum fiskmörkuðum hérlendis, en að ríkistofnanir gefi afslátt af afurðum með ógagnsæjum aðferðum. Núverandi fyrirkomulag bitnar ekki síst á sjómönnum. Gert verði refsivert að láta sjómenn taka þátt í kaupum og/eða leigu á aflaheimildum.

Stefnan byggir á: Sjávarútvegsstefna